De één zegt dat muziek helpt tijdens het leren, maar voor de ander werkt het juist afleidend. Op internet vind je verder veel tegenstrijdige informatie over de effecten van muziek op je studievermogen. Daarom hier de feiten over leren met muziek op een rijtje:
Er is een hardnekkig gerucht dat het luisteren van klassieke muziek je slimmer zou maken. Dit wordt ook wel het ‘Mozart effect’ genoemd. Helaas is er geen wetenschappelijk bewijs dat deze bewering in stand houdt, klassieke muziek op zichzelf heeft dus geen effect op je IQ. Muziek heeft wel een ander effect op je: het maakt je blij. Mits je de muziek leuk vindt natuurlijk. Je verbeterde humeur zorgt op zijn beurt weer dat je zogenaamde ‘cognitieve prestaties’ tijdelijk verbeteren. Dit betekent onder andere dat je beter kunt nadenken, analyseren, concluderen en focussen. Dit effect houdt ongeveer tien minuten aan. Het duurt niet lang, maar het heeft dus wel degelijk zin om jezelf vóór een bloksessie of in de pauzes, even wakker te schudden door naar je favoriete muziek te luisteren.
Maar hoe zit het dan tijdens het studeren zelf? Hier zit een soort tegenstrijdigheid. In principe werkt totale stilte het beste tijdens het leren. Dit is omdat er dan geen geluiden zijn die je kunnen afleiden. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt namelijk: ook als je voor je gevoel geen aandacht besteed aan de muziek, maar het alleen op de achtergrond aan hebt om het ‘gezellig’ voor jezelf te maken, raak je afgeleid. Dit komt omdat je aandacht bestaat uit een bewust deel, die je dus richt op de stof, en een onbewust deel. Dit onbewuste deel reageert op onverwachte geluiden en is eigenlijk altijd alert op de omgeving, om eventuele verandering en gevaren te kunnen signaleren (een evolutionair overblijfsel). Dit deel van je aandacht zal dus op de muziek reageren en er zodoende voor zorgen dat je je minder goed op de studiestof kunt focussen.
Het addertje onder het gras is het volgende: totale stilte is niet realistisch. Zeker niet als je in een bibliotheek zit te leren waar iemand de hele tijd met een pen zit te klikken, of thuis waar je miauwende kat rondloopt. In het normale leven is er nu eenmaal altijd geluid aanwezig en dit kan je enorm afleiden van je studie. Rustige, instrumentale muziek kan helpen om een omgeving te creëren waarin je toch effectief kunt leren. De muziek werkt dan als een soort bliksemafleider voor al die onregelmatige geluiden: het maskeert deze met de regelmatige klanken.
Muziek kan je stemming verbeteren waardoor je beter kunt leren. Maar in simpeler mensentaal: het werkt ontladend. Zeker als je je in de pauze oplaadt met muziek. Na een half uur stampen, lezen, of rekenen werkt vijf minuten even lekker dansen op een leuk nummer goed ter ontspanning. Als je muziek luistert tijdens het leren, zet dan wel van te voren een afspeellijst helemaal klaar. Zodat je niet na elk liedje opnieuw het internet of je bibliotheek in moet duiken om een nieuw nummer uit te zoeken.
Muziek luisteren kan je helpen focussen, maar kies wel voor de juiste nummers. Luister tijdens het leren rustige muziek om je te beschermen tegen omgevingsgeluiden en luister vóór het leren en in de pauzes naar muziek waar je blij van wordt. Succes met leren voor de examens!